CHỈ ĐỊNH
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp hoạt động ở người lớn được chỉ định điều trị bằng thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD).
Các dạng viêm đa khớp của bệnh viêm khớp tự phát ở trẻ vị thành niên (JIA) nặng, đang hoạt động không đáp ứng đầy đủ với thuốc chống viêm không steroid (NSAID).
Bệnh vảy nến
Bệnh vảy nến nặng và toàn thân, đặc biệt là thể mảng ở người lớn không thể điều trị đầy đủ bằng liệu pháp thông thường như liệu pháp quang trị liệu, PUVA (quang hóa trị liệu) và retinoid.
Bệnh ung thư
Điều trị duy trì bệnh bạch cầu cấp dòng lympho (ALL).
LIỀU DÙNG VÀ CÁCH DÙNG
Bác sĩ phải đảm bảo rằng bệnh nhân hoặc người chăm sóc có thể tuân thủ chế độ điều trị một lần mỗi tuần.
Cảnh báo quan trọng về liều dùng methotrexate
Khi điều trị các bệnh thấp khớp hoặc da liễu, chỉ nên sử dụng methotrexate một lần mỗi tuần. Dùng sai liều methotrexate có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm cả tử vong.
Chỉ nên sử dụng methotrexate một lần mỗi tuần.
Bác sĩ phải ghi rõ ngày tháng sử dụng thuốc cụ thể trong đơn.
Liều dùng
Nên uống thuốc 1 giờ trước hoặc 1,5 – 2 giờ sau bữa ăn.
Viêm khớp dạng thấp và bệnh vảy nến
Thuốc chỉ được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu, thấp khớp hoặc các bệnh nội khoa.
Bệnh vảy nến
Nên bắt đầu điều trị với liều duy nhất 7,5 mg x 1 lần/tuần, hoặc liều hằng tuần theo kế hoạch và có thể chia thành 3 liều trong 24 giờ (sau mỗi 12 giờ) với mức tăng liều 2,5 mg/tuần.
Viêm khớp dạng thấp
Bắt đầu điều trị với liều duy nhất 7,5 mg (hoặc 10 mg) x 1 lần/tuần, với liều tăng dần 5 mg/tháng, lên đến liều dung nạp tối đa là 25 mg (hoặc 30 mg)/tuần. Trong trường hợp không đủ đáp ứng lâm sàng hoặc không dung nạp, nên xem xét dùng đường tiêm truyền.
Hiệu quả điều trị thường đạt được trong vòng 6 tuần và tình trạng của bệnh nhân tiếp tục cải thiện trong 12 tuần tiếp theo hoặc thậm chí lâu hơn. Nếu không thấy cải thiện trong vòng 6 – 8 tuần và không có triệu chứng nhiễm độc nào xuất hiện, có thể tăng liều dần dần như đã nêu ở trên.
Nếu không cải thiện trong vòng 8 tuần ở liều tối đa, nên ngừng điều trị bằng methotrexate. Khi đã đạt được đáp ứng đầy đủ, nên sử dụng liều thấp nhất có hiệu quả để điều trị duy trì. Vẫn chưa xác định được thời gian điều trị tối ưu, nhưng dữ liệu hiện tại cho thấy sự cải thiện đạt được ban đầu có thể duy trì trong ít nhất 2 năm với liệu pháp duy trì liên tục. Khi ngừng điều trị, các triệu chứng sẽ xuất hiện trở lại sau 3 – 6 tuần.
Liều dùng cho trẻ em và thanh thiếu niên bị viêm đa khớp tự phát ở trẻ vị thành niên
Liều khuyến cáo là 10 – 15 mg/m2 diện tích bề mặt cơ thể (BSA) mỗi tuần. Trong trường hợp bệnh khó điều trị có thể tăng liều hằng tuần lên 20 mg/m2 diện tích bề mặt cơ thể/tuần. Tuy nhiên, nếu tăng liều, cần theo dõi bệnh nhân thường xuyên hơn.
Phải luôn chuyển bệnh nhân mắc JIA đến khoa thấp khớp trẻ em và thanh thiếu niên.
Không khuyến cáo sử dụng cho trẻ em dưới 3 tuổi vì chưa đủ dữ liệu về hiệu quả và an toàn ở nhóm đối tượng này.
Bệnh ung thư
Liều uống dung nạp được của methotrexate lên đến 30 mg/m2, nhưng liều cao hơn phải dùng đường tiêm truyền.
Liều dùng ở bệnh nhân suy thận
Nên thận trọng khi sử dụng methotrexate ở bệnh nhân suy giảm chức năng thận. Nên điều chỉnh liều như sau:
Độ thanh thải creatinin (mL/phút)
|
Liều dùng, %
|
≥ 60
|
100
|
30 – 59
|
50
|
< 30
|
Không nên sử dụng methotrexate
|
Bệnh nhân bị rối loạn chức năng gan
Nên sử dụng methotrexate hết sức thận trọng ở những bệnh nhân mắc bệnh gan nặng hoặc đã có từ trước, đặc biệt nếu liên quan đến uống rượu. Nếu bilirubin > 5 mg/dL (85,5 µmol/L), chống chỉ định dùng methotrexate.
Cách dùng
Đường uống.